حسابدار و حسابداری
حسابدار و حسابداری
حسابدار در نظر بساری از مردم یک فرد کاتب است که مسوولیت حساب و کتاب دارایی و اموال حجره داران را به عهده دارد . این عقیده شاید در زمان های دورتر صحیح به نظر می رسید .
درحالیکه امروزه حسابدار کسی است که فن حسابداری را با طی مراحل علمی و در مراحل پیشرفته آن با کسب تجارب فراوان بدست می آورد و با گزارشات مالی و مستمر خود مدیریت را در تصمیم گیری صحیح ، سریع و به موقع کمک شایانی می نماید.
از نظر علمی حسابداری عبارت از فرآیند گردآوری و ثبت ، طبقه بندی ، تلخیص(خلاصه کردن) و گزارش دهی فعالیتهای مالی یک مؤسسه است و به کسی که این فن را می داند و آن را با رعایت مجموعه ای از استانداردهای حرفه ای انجام می دهد حسابدار می گویند.
حسابـداری سیستمی است که فعالیتهای واحد تجاری را اندازه گیری می کند . و این اطلاعات را در چارچوب گزارشهایی پردازش کرده و در نهایت نتایج فعالیت واحد تجاری را به تصمیم گیرندگان ارائه می دهد .
چرخه حسابداری چیست؟
یکی از مهمتـرین محصـولات تولیـدی سیستم اطلاعـاتی حسابـداری ، صورتـهای مالی می باشــد که ابزار لازم جهت تصمیم گیری شرکت ها و افراد بسیار موثر بوده و میشه گفت توان تصمیم گیری آنها را بالا می بره.
صورتهای مالی چیست ؟
صورتهای مالی همانطور که از نامشان پیداست یکسری مدارک قابل استناد می باشد که فعالیتهاو وضعیتهای مالی افراد یا واحد های تجاری را درقالب اعداد و ارقام پولی بیان می کنند.که سوالات مختلفی را در رابطه با فعالیتهای مالی واحد مربوطه بدون پاسخ نمی گذارند.
سوالاتی از جمله :
آیا واحد تجاری سود آور بوده یا نه ؟
آیا واحد تجاری قادر به ادامه فعالیت است یا نه ؟
آیا واحد تجاری پولی برای گسترش فعالیت خود دارند یا نه ؟
آیا .......
که پاسخ تمام سوالات منجر به سرمایه گذاری یا عدم سرمایه گذاری در واحد تجاری و یا دادن اعتبار به آنها می باشد .
پیدایش و گسترش حسابداری
حسابداری داستان طولانی داره . ثبت حسابها به تمدنهایی نظیر چین ، یونان و مصر بر می گردد در آن زمان از حسابداری برای نگهداری حسابها و مدارک مربوط به مخارج و دستمزد و مصالح لازم برای ساخت بناهایی نظیر اهرام ثلاثه استفاده می شده .
از آن زمان به بعد نیاز به حسابداری با رواج تجارت شدت گرفت در قرن نوزدهم با افزایش شرکتهای سهامی نیاز به این رشته بیشتر احساس شده و زمانی هم که مالکان شرکت از مدیران آن جدا شدند این نیاز بیشتر شد چرا که مدیران دراین برهه از زمان مجبور بودند یرای اینکه بتواننـد وضعیت فعالیتهای شـرکت را به اطلاع مالکان آن برساننـد از ایـن سیستم استفاده کنند .
در نهایت درقرن بیستم هم کامپیوتر به این رشته دامن زد و باعث رشد سریع حسابداری شد اعمالی که محاسبه آنها وقت زیادی نیاز داشت با استفاده از کامپیوتر خیلی سریع محاسبه می شد .
و امروزه هم این رشته در کشور ما خوب شناخته شده و استفاده از آن در تمام فعالیت های اقتصادی احساس می شود .
استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری
در درس قبلی با صورتهای مالی به عنوان محصول نهایی چرخه حسابداری آشنا شدید در این درس میخوام براتون بگم چه کسایی از این محصول استفاده کرده و سود میبرن .
به صورت کلی تمام کسانی که از صورتهای مالی استفاده می کنند را می توان به شکل زیر طبقه بندی نمود :
1- افراد
تک تک افراد برای محاسبـه حقوقی که دریافت می کننـد ، برای سرمایه گذاری در شـرکتها این اطلاعات به آنها کمک شایانی میکنه.
2- واحدهای تجاری
اصولاً مدیران برای ارزیابی واحد خود ، برای تصمیم گیری در جهت گسترش یا کاهش فعالیتــــهای یک قسمت ، برای تعیین میزان پولی که می خواهندتامین مالی کنند و غیره اطلاعات حسابداری راهنمای آنها خواهد بود.
3- سرمایه گذاران
حتماً می دونید که وجه نقد لازم برای شروع فعالیت شرکت را سرمایه گذاران تامین می کنند بنابراین این دسته افراد برای اینکه بتوانند با اطمینان بیشتری سرمایه گذاری خود را انجام بدهند با این اطلاعات سرو کار دارند .
4- موسسات و نهادهای دولتی
بورس واوراق بهادار برای تدوین مقررات حاکم بر بازار ، واحد تجاری را ملزم به افشای اطلاعات مالی میکنه .
۵- مقامات مالیاتی
همانطور که میدونید مالیات بر اساس اطلاعات مالی ارائه شده شرکتها وضع می شود .
6- سایر استفاده کنندگان
کارکنان و اتحادیه های کارگری برای محاسبه حقوق و پاداش خود،حتی انجمن های حمایت از مصرف کنندگان نیز از این اطلاعات استفاده می کنند .
---
هر چند که استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری اقشار مختلف مردم می باشند ولی کلاً می توان آنها را به دو گروه استفاده کنندگان داخلی و استفاده کنندگان خارجی عمده تقسیم بندی کرد که خود این موضوع هم مبنای تقسیم بندی حسابداری به دو رشته حسابداری مالی و حسابداری مدیریت می باشد .
بدهکار : سمت راست هر حساب را بدهکار یا کیرنده انتفاع میگویند .
بستانکار : سمت چپ هر حساب را بستانکار یا دهنده انتفاع میگویند .
دارایی : شامل منابع اقتصادی واحد تجاری هستند که انتظار میرود درآینده منافعی برای مالکان آن واحد داشته باشد.
بدهی : حقوق مالی اشخاص غیر از مالکان نسبت به دارائی های یک واحد اقتصادی را بدهی گویند.
سرمایه : حق یا ادعای مالک یا مالکین نسبت به دارائی های یک واحد اقتصادی را، سرمایه گویند.
سال مالی : در حسابداری معمولاً یک سال شمسی را بعنوان سال مالی انتخاب میکنند ولی گاهی از دوره های 3 ماهه، 6 ماهه و 9 ماهه نیز استفاده میشود که به آن دوره مالی میگویند .
معادله حسابداری : دارائی = بدهی + سرمایه
ثبت : عبارت است از نگارش حسابداری یک رویداد مالی در حساب های مربوطه یه شکلی خاص .
دفتر روزنامه : تمامی معاملات روزانه واحد تجاری به ترتیب تاریخ وقوع در این دفتر به شکل خاصی ثبت میشوند .
دفتر کل : معاملا ت ثبت شده در دفتر روزنامه به صورت حداقل هفته ای یک بار به دفتر کل منتقل میشوند .
حساب : به منزله پرونده ای مفصل از تغییراتی است، که در یک دارائی خاص یا یک بدهی خاص یا سرمایه صاحب مؤسسه، طی یک دوره زمانی معمولاً یک سال(سال مالی) رخ می دهد و ابزار اصلی ثبت و خلاصه کردن اطلاعات مالی است.
حساب به شکل T : معمولا برای خلاصه کردن هر حساب از شکل T استفاده میشود که به سمت راست آن بدهکار و به سمت چپ آن بستانکار میگویند .
حسابداری بعنوان یک سیستم :
حسابداری بعنوان یک سیستم اطلاعاتی است که داده های ورودی آن یعنی اطلاعات و اسناد معاملات مالی است که پس از پردازش به شکل صورتهای مالی و گزارشات مختلف از سیتم خارج میشوند
چرخه حسابداری :
اطلاعات مالی در یک سیستم حسابداری و بر اساس تعریف حسابداری برای رسیدن به نتیجه نهایی یعنی گزارش دهی باید مراحل زیر را طی کند :
ا ) شناسایی و ثبت معاملات و رویدادهای مالی
2) نوشتن در دفتر روزنامه
3) انتقال مانده ها از دفتر روزنامه به دفتر کل
4) تهیه تراز ازمایشی
5) انجام ثبت های اصلاحی لازم
6) تهیه صورتهای مالی
7) بستن حسابها در پایان سال و مجدداً گشایش حسابها درسال بعد
