انگلستان
· نام صحیح: پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی. انگلیس یا انگلستان نامی است که در ایران گاهی به اشتباه برای کشور پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی به کار برده میشود.
· انگلیس یا انگلستان یا اِنگلند (به انگلیسی: England) یکی از سه کشوری است که در جزیره بریتانیای کبیر قراردارند. دو کشور دیگر این جزیره اسکاتلند و ولز هستند.
انگلستان به همراه اسکاتلند، ویلز و ایرلند شمالی کشور پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی را تشکیل می دهد. انگلستان در نیمهی جنوبی جزیرهی بریتانیا قرار دارد. مرزهای آبی انگلستان از جنوب با کانال مانش، از شرق با دریای شمال، و از جنوب غربی با اقیانوس اطلس شمالی است. مرزهای خشکی این کشور به ترتیب از شمال و غرب با اسکاتلند و ولز است.
در نوشتههای فارسی گاهی به اشتباه «انگلستان» یا «انگلیس» بجای بریتانیای کبیر («پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی») بکار میرود. در نوشتههای رسمی اشارهی «انگلستان» صرفاً به نیمهی جنوبی بریتانیای کبیر است.
فهرست شهرهای انگلستان
· لندن
· بیرمنگام
· منچستر
· لیورپول
· لیدز
· کمبریج
· برایتون
· ساتهمتون
· دوور
· شفیلد
· یورک
· بریستول
· نیوکسل
«بریتانیا» تغییرمسیری به این مقاله است. برای دیگر کاربردهای این لغت به صفحهٔ بریتانیا (ابهامزدایی) مراجعه کنید.
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی کشوری در اروپای غربی است. پایتخت آن لندن است. این کشور از چهار بخش تشکیل شده است: سه بخش آن کشورهای باستانی انگلستان و اسکاتلند و ولز هستند که رویهم جزیره بریتانیای کبیر (بطور خلاصه بریتانیا) را تشکیل میدهند. بخش چهارم ایرلند شمالی است که در جزیره ایرلند قرار دارد.
در بسیاری از منابع ایرانی، کل کشور بریتانیا سهواً انگلستان یا به طور خلاصه انگلیس خوانده می شود. در منابع رسمی باید از عبارتهای «پادشاهی متحد»، «پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی»، «بریتانیای کبیر» یا بطور خلاصه «بریتانیا» استفاده کرد. در این متن و متون رسمی دیگر، عبارت انگلیس یا انگلستان فقط به انگلیس در نیمه جنوبی بریتانیا اشاره خواهد داشت.
جغرافیا
بریتانیای کبیر در سواحل شمال غربی اروپا واقع شده است و توسط دریای شمال از شبه جزیره اسکاندیناوی و هلند، و توسط کانال مانش از فرانسه جدا میگردد. این کشور از دو جزیرهی اصلی تشکیل شده است؛ جزیره اصلی و بزرگتر «بریتانیا» نامیده میشود و شامل اسکاتلند، ولز و انگلیس (انگلند) است. جزیرهی دیگر «ایرلند» است که توسط دریای ایرلند از بریتانیا جدا میشود و شامل ایرلند شمالی (در شمال) و جمهوری ایرلند (در جنوب) میباشد. جمهوری ایرلند (ایرلند جنوبی) یک کشور مستقل و عضوی از جامعه اروپا است و بخشی از بریتانیای کبیر محسوب نمی شود.
آب و هوای بریتانیا، مرطوب و معتدل بوده، و میانگین دما در تابستان بین ۱۷ تا ۱۳ درجه و در زمستان بین ۷ تا ۵ درجه سانتی گراد متغیر است. میزان بارندگی سالانه در نوسان بوده، و در اطراف «منطقه دریاچه» (Lake District) بالاترین میزان را دارد.
۷۶ درصد زمینهای بریتانیا زیر کشت هستند، و اگرچه عده کمی از جمعیت این کشور به کشاورزی مشغول هستند، اما تولیدات آنها، علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، به خارج نیز صادر میشوند. محصولات مهم کشاورزی بریتانیا عبارتاند از: گندم – جو – سیب زمینی –گوجه فرنگی – نیشکر و سبزیجات. این کشور دارای چراگاههای دائمی زیادی است که در آنها گوسفند، گاو، خوک و طیور پرورش مییابد. در اقتصاد بریتانیا، صیادی و جنگلداری جایگاه ویژهای دارد. ذخایر معدنی آن شامل: زغال سنگ که در صنعت تولید برق بکار میرود؛ نفت و گاز طبیعی که در مراکز صنعتی، تجاری و مسکونی به مصرف میرسند، و منیزیم، فسفات – مس و آنتیموان است. صادرات این کشور که شامل: گوشت – لبتیات – کالاهای الکترونیکی - ماشین آلات صنعتی - اتومبیل - کشتی – قطعات و موتور هواپیما - غلات – تنباکو و نفت میباشد. بریتانیا از خدمات یک شبکه حمل و نقل بسیار گسترده بهره مند است.
نظام حقوقی
پادشاهی متحد بریتانیا دارای ۳ نظام حقوقی مشخص است. نظام حقوقی انگلیس محدود به انگلیس و ویلز است. نظام حقوقی ایرلند شمالی که محدود به ایرلند شمالی است، و نظام حقوقی اسکاتلند که در اسکاتلند اجرا می شود. قانون اتحاد ۱۷۰۷ بین پادشاهی های اسکاتلند و انگلیس که منجر به تشکیل پادشاهی متحد بریتانیای کبیر شد، استقلال نظام قضایی اسکاتلند از بقیه بریتانیا را تضمین می کند.
واحد پول
واحد پول بریتانیا پوند استرلینگ (Pound Sterling) است که با نماد £ شناخته می شود. پول مسکوک در تمامی بریتانیای کبیر یکی است و توسط بانک مرکزی بریتانیا (Bank of England) تولید و توزیع می شود. اما بانکهای اسکاتلند و ایرلند شمالی مجاز هستند اسکناسهای خود را چاپ و توزیع کنند. تمامی این اسکناسها علیرغم تفاوت ظاهری «پوند استرلینگ» هستند و از نظر ارزش برابرند (هرچند که در بازارهای غیررسمی ارز ایران با قیمتهای متفاوت عرضه می شوند[نیاز به ذکر منبع]).
روابط خارجی
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی عضو سازمان ملل متحد، جامعه اروپا، گروه ۸ کشور صنعتی (G8)، و پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی (ناتو NATO) است.
شهرهای بزرگ
نمایی از مراکز تجاری کاناری وارف در شهر لندن که بزرگترین شهر بریتانیا و مرکز تجاری اروپا است.
نمایی از مرکز شهر منچستر در شب.
نمایی از منطقه فینیستون در شهر گلاسگو.
تقسیمات کشوری در بریتانیای کبیر دارای مراکز زیر هستند:
· لندن: مرکز انگلیس (انگلند) و همزمان پایتخت کل کشور پادشاهی متحد
· بلفاست: مرکز ایرلند شمالی
شهر لندن پایتخت و پرجمعیتترین شهر بریتانیای کبیر است. جدول زیر ده شهر پرجمهیت بریتانیای کبیر را به همراه «جمعیت شهر» و «جمعیت شهر+حومه» نشان میدهد:
رتبه | شهر | جمعیت | جمعیت | رتبه | منطقه |
۱ | ۷٬۱۷۲٬۰۹۱ | ۸٬۵۰۵٬۰۰۰ | ۱ | ||
۲ | ۹۷۰٬۸۹۲ | ۲٬۲۸۴٬۰۹۳ | ۲ | ||
۳ | ۶۲۹٬۵۰۱ | ۱٬۱۶۸٬۲۷۰ | ۵ | ||
۴ | ۴۶۹٬۰۱۷ | ۸۱۶٬۲۱۶ | ۶ | ||
۵ | ۴۴۳٬۲۴۷ | ۱٬۴۴۹٬۴۶۵ | ۴ | ||
۶ | ۴۳۹٬۸۶۶ | ۶۴۰٬۷۲۰ | ۷ | ||
۷ | ۴۳۰٬۰۸۲ | -- | ۹ | ||
۸ | ۴۲۰٬۵۵۶ | ۵۵۱٬۰۶۶ | ۸ | ||
۹ | ۳۹۴٬۲۶۹ | ۲٬۲۴۴٬۹۳۱ | ۳ | ||
۱۰ | ۳۳۰٬۵۷۴ | -- | ۱۰ |
پرچم بریتانیای کبیر
پرچم سنت اندروز (پادشاهی اسکاتلند)
پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی
کشور پادشاهی متحد در سال ۱۷۰۷ میلادی در پی اتحاد پادشاهی انگلستان در جنوب و پادشاهی اسکاتلند در شمال بریتانیا به وجود آمد. پرچم مشهور بریتانیا از ترکیب پرچمهای این دو پادشاهی ایجاد شده است: پرچم سنت اندروز (اسکاتلند) دارای زمینه آبی با ضربدر سفید، و پرچم سنت جرج (انگلیس) دارای زمینه سفید و صلیب سرخ. پرچم سنت پتریک (ضربدر سرخ) بعداً به عنوان نماد ایرلند شمالی به پرچم اتحاد افزوده شد. این پرچم «پرچم اتحاد» نام دارد که به زبان انگلیسی Union Jack و Union Flag نامیده میشود.
نقش پرچم بریتانیا در طول ۳۰۰ سال گذشته در پرچمهای کشورهای بسیاری از جمله هند، استرالیا، زلاندنو، قبرس، آمریکا، فلسطین، کنیا، نیجریه، سیلان، جامائیکا، کانادا و سنگاپور وجود داشته است. در سال ۱۹۹۹ پس از بازپس دادن هنگ کنگ به جمهوری خلق چین، نقش پرچم بریتانیا از پرچم هنگ کنگ حذف شد.
امروزه چهار کشور استرالیا، زلاندنو، فیجی و تووالو کماکان نقش پرچم بریتانیا را در پرچم ملی خود حفظ کردهاند. این نقش همچنان در پرچم برخی از استانهای کانادا (بریتیش کلمبیا، مانیتوبا و آنتاریو) و پرچم ایالت هاوایی در ایالات متحده آمریکا حضور دارد.
گروه کشورهای همسود
بریتانیا در راس ارگان کشورهای همسود (مشترک المنافع) قرار دارد. ارگان کشورهای مشترک المنافع شامل ۵۳ کشور مستقل است که همه آنها به جز موزامبیک و کامرون قبلاً مستعمره امپراتوری بریتانیا بوده اند. چهارچوب همکاری کشورهای این ارگان بر اساس اعلامیه سنگاپور مصوب سال ۱۹۷۱ حول توسعه ارزشهای مشترک مانند حقوق بشر، حکومت قانون، آزادی های فردی، مساوات، دموکراسی، تجارت آزاد، صلح جهانی و همکاری های چندجانبه است.
درحال حاضر ملکه الیزابت دوم نماد همبستگی میان تمامی ۵۳ عضو ارگان کشورهای همسود است. عضویت در این ارگان به عنوان اتحاد سیاسی تلقی نمی شود و پذیرش ملکه الیزابت دوم به عنوان نماد ارگان به معنای پیروی سیاسی کشورهای عضو از بریتانیا نیست.
در عین حال، بالاترین مقام تشریفاتی دربار بریتانیا (ملکه الیزابت دوم) عنوان «ریاست کشور» را در ۱۶ عضو کشورهای همسود دارا است. این کشورها به اصطلاح «قلمرو همسود بریتانیا» خوانده می شوند. مقام ریاست کشور مقامی تشریفاتی است و در عمل کارهای روزمره کشورهای قلمرو از طریق دولت انتخابی به ریاست نخست وزیر انجام می شود. این کشورها شامل استرالیا، زلاندنو، پاپوآ گینه نو، جزایر سلیمان، تووالو (اقیانوسیه)، کانادا (آمریکای شمالی)، بلیز (آمریکای جنوبی)، و آنتیگوا و باربودا، باهاما، باربادوس، گرنادا، جامایکا، سنت کیتز و نویس، سنت لوسیا، سنت وینسنت و گرنادین (هند غربی و جزایر کارائیب) هستند.
بازیهای المپیک کشورهای همسود
هرچهار سال یکبار بازیهای کشورهای همسود در یکی از شهرهای اعضا برگزار میشود. بازیهای کشورهای همسود بزرگترین رویداد ورزشی بعد از بازی های بین المللی المپیک است. ایده برگزاری این بازیها در سال ۱۸۹۱ مطرح شد، در سال ۱۹۱۱ به بهانه تاجگذاری «جُرج پنجم» پادشاه بریتانیا بین تیمهای استرالیا، آفریقای جنوبی، کانادا و بریتانیا انجام گرفت، و از سال ۱۹۳۰ به همه اعضای کشورهای همسود تعمیم یافت.
در دهه اخیر شهرهای کوالالامپور در مالزی (۱۹۹۸)، منچستر در بریتانیا (۲۰۰۲)، و ملبورن در استرالیا (۲۰۰۶) میزبان این بازیها بوده اند. میزبان بازیهای سال ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ به ترتیب شهرهای دهلی نو در هند و گلاسگو در بریتانیا خواهند بود.
رانندگی در کشورهای همسود
در تمامی کشورهای همسود (به استثنای کانادا) رانندگی مانند بریتانیا از سمت چپ جاده انجام می شود و اتومبیل ها معمولاً فرمان راست هستند.
آمار کشورهای همسود
۵۳ عضو ارگان کشورهای همسود (مشترک المنافع) روی هم ۱٬۹ میلیارد نفر جمعیت دارند که تقریباً معادل ۳۰٪ جمعیت کره زمین است. تولید ناخالص ملی این گروه معادل ۷٬۸ ترلیون دلار معادل ۱۶ درصد اقتصاد جهانی است. مساحت کل کشورهای همسود ۳۱٬۵ میلیون کیلومتر مربع معادل یک سوم خشکی های زمین است. پهناورترین کشورهای عضو ارگان همسود کانادا (۹٬۸ میلیون کیلومتر مربع)، استرالیا (۷٬۷ میلیون کیلومتر مربع) و هند (۳٬۱ میلیون کیلومتر مربع) هستند.