مهندسی برق

مقدمه

مهندسی برق، دانش تحلیل و بررسی ریاضی پدیده‌هایی فیزیکی است که به نحوی به بارهای الکتریکی و حرکت و آثار آن‌ها (از قبیل جریان الکتریکی، پتانسیل الکتریکی، میدان الکتریکی، میدان مغناطیسی، موج الکترومغناطیسی، نیروی الکتریکی، نیروی مغناطیسی) مربوط می‌‌شوند.

این رشته در دانشگاه‌های ایران به پنج گرایش تقسیم می‌‌شود که عبارت‌اند از:مهندسی مخابرات
مهندسی کنترل
مهندسی الکترونیک
مهندسی قدرت
مهندسی پزشکی، بیوالکتریک
در ایران مهندسی قدرت نسبت به بقیه بازار بهتری دارد و بیشتر شرکت ها این مهندسی را بیشتر اعلام نیاز می نمایند. در دانشگاه‌های کشورهای اروپایی و آمریکا معمولاً دانشکدهٔ کامپیوتر هم جزیی از دانشکدهٔ برق می باشد.

گرایش‌های مهندسی برق در دیگر دانشگاه‌های جهان

گرایش‌های مهندسی برق را در دانشگاه آلبرتای کانادا: مهندسی برق:

سیستم های قدرت(تولید،انتقال و توزیع)
الکترو مغناطیس و فوتونیک (رادیو، مایکروویو و لیزر)
الکترونیک (رادیو، تلویزیون ، دی وی دی،صدا و تصویر ، سیستم‌های اتوماسیون)
فیزیک الکترونیک و نانوتکنولوژِی ( سنسورهای مقیاس نانو و ادوات نیمه جامد)
سیستم‌های کنترل
سیستم‌های دیجیتال
مخابرات
مهندسی پزشکی

گرایش‌های مهندسی برق را در دانشگاه کرتین (Curtin University of Technology) استرالیا: مهندسی برق:

گرایش های مقطع لیسانس در ایران:

رشته مهندسی برق در مقطع کارشناسی دارای 4 گرایش الکترونیک، مخابرات، کنترل و قدرت(1) است. البته گرایش های فوق در مقطع لیسانس تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و هر گرایش با گرایش دیگر تنها در 30 واحد یا کمتر متفاوت است. و حتی تعدادی از فارغ التحصیلان مهندسی برق در بازار کار جذب گرایشهای دیگر این رشته می شوند. با این وجود ما برای آشنایی هر چه بیشتر شما گرایشهای فوق را به اجمال معرفی می کنیم.

گرایش الکترونیک دکتر کمره ای استاد مهندسی برق دانشگاه تهران در معرفی این گرایش می گوید:

"گرایش الکترونیک به دو زیر بخش عمده تقسیم می شود. بخش اول میکروالکترونیک است که شامل علم مواد، فیزیک الکترونیک، طراحی و ساخت قطعات از ساده ترین آنها تا پیچیده ترین آنها است و بخش دوم نیز مدار و سیستم نامیده می شود و هدف آن طراحی و ساخت سیستم ها و تجهیزات الکترونیکی با استفاده از قطعات ساخته شده توسط متخصصان میکروالکترونیک است.

دکتر جبه دار نیز در معرفی این گرایش می گوید:

"گرایش الکترونیک یکی از گرایشهای جالب مهندسی برق است که محور اصلی آن آشنایی با قطعات نیمه هادی، توصیف فیزیکی این قطعات، عملکرد آنها و در نهایت استفاده از این قطعات، برای طراحی و ساخت مدارها و دستگاههای است که کاربردهای فنی و روزمره زیادی دارند."

گرایش مخابرات هدف از مخابرات ارسال و انتقال اطلاعات از نقطه ای به نقطه دیگر است که این اطلاعات می تواند صوت، تصویر یا داده های کامپیوتری باشد.

دکتر جبه دار در مورد شاخه های مختلف این گرایش می گوید:

"مخابرات از دو گرایش میدان و سیستم تشکیل می شود. که در گرایش میدان، دانشجویان با مفاهیم میدان های مغناطیسی، امواج، ماکروویو، آنتن و ... آشنا می شوند تا بتوانند مناسبترین وسیله را برای انتقال موجی از نقطه ای به نقطه دیگر پیدا کنند.

همچنین یکی از فعالیت های عمده مهندسی مخابرات گرایش سیستم، طراحی فلیترهای مختلفی است که می توانند امواج مزاحم شامل صوت یا پارازیت را از امواج اصلی تشخیص و آنها را حذف کرده و تنها امواج اصلی را از آنتن دریافت کنند.

گفتنی است که امروزه با توسعه مخابرات بی سیم، ارتباط نزدیکتری بین دو گرایش میدان و سیستم ایجاد شده است. برای نمونه در گوشی تلفن همراه ما هم تجهیزات مربوط به مدارهای مخابراتی و هم تجهیزات مربوط به فرستنده و هم آنتن گیرنده را داریم. از همین رو یک مهندس مخابرات امروزه باید از هر دو گرایش بخوبی اطلاع داشته باشد تا بتواند یک دستگاه بی سیم را طراحی کند."

گرایش کنترل "اگر بخواهیم یک تعریف کلی از کنترل ارائه دهیم، می توانیم بگوییم که هدف این علم، کنترل خروجی های یک سیستم بر مبنای ورودی های آن و با توجه به شرایط ویژه و نکات مورد نظر طراحی آن سیستم می باشد."

دکتر کمره ای در ادامه معرفی علم کنترل می گوید: "علم کنترل فقط در مهندسی برق مورد استفاده قرار نمی گیرد. بلکه در شاخه های دیگری از علوم مهندسی و حتی علوم انسانی کاربرد دارد. به عنوان نمونه کنترل فرآیند تصفیه نفت در یک پالایشگاه، کنترل عملکرد یک نیروگاه برق، سیستم کنترل ناوبری یک کشتی و یا کنترل تحولات و تغییرات جمعیتی نمونه های متنوعی از کاربرد علم کنترل می باشد.

گفتنی است که گرایش کنترل دارای زیر بخش های متنوعی مانند کنترل خطی، غیرخطی، مقاوم، تطبیقی، دیجیتالی، فازی و غیره است."

دکتر جبه دار نیز با اشاره به اینکه گرایش کنترل منحصر به مهندسی برق نمی شود، می گوید:

"در رشته های مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، مهندسی هوافضا، مهندسی سازه و مهندسی های دیگر نیز ما شاهد علم کنترل هستیم اما نوع سیستم کنترلی در هر رشته مهندسی متفاوت است. برای مثال در مهندسی مکانیک نوع کنترل، مکانیکی و در مهندسی شیمی براساس فرآیندهای شیمیایی است. اما در کل هدف مهندسی کنترل، طراحی سیستمی است که بتواند عملکرد یک دستگاه را در حد مطلوب حفظ کند.

دکتر جبه دار در ادامه درباره فعالیت های دیگر مهندسی کنترل می گوید:

"خودکار کردن یا اتوماتیک کردن خط تولید، یکی دیگر از فعالیت های مهندسی کنترل است. یعنی مهندس کنترل می تواند به گونه ای خط تولید را هماهنگ و کنترل کند که محصول تولید شده طبق برنامه تعیین شده و با بهترین کیفیت به دست آید."

گرایش قدرت دکتر جبه دار در معرفی این گرایش می گوید:

"هدف اصلی مهندسین این گرایش، تولید برق در نیروگاهها، انتقال برق از طریق خطوط انتقال و توزیع آن در شبکه های شهری و در نهایت توزیع آن برای مصارف خانگی و کارخانجات است. بنابراین یک مهندس قدرت باید به روشهای مختلف تولید برق، خطوط انتقال نیرو و سیستم های توزیع آشنا باشد."

دکتر کمره ای نیز در معرفی این گرایش می گوید:

"گرایش قدرت به آموزش و پژوهش در زمینه طراحی و ساخت سیستم های مورد استفاده در تولید، توزیع، مصرف و حفاظت از برق می پردازد.

به عبارت دیگر دانشجویان این رشته در شاخه تولید با انواع نیروگاههای آبی، گازی، سیکل ترکیبی و ... آشنا می شوند. و در بخش انتقال و توزیع، روشهای مختلف انتقال برق اعم از کابلهای هوایی و زیرزمینی را مطالعه می کنند و در شاخه حفاظت نیز انواع وسایل و تجهیزات حفاظتی که در مراحل مختلف تولید، توزیع، انتقال و مصرف انرژی، انسانها و تاسیسات را در برابر حوادث مختلف محافظت می کنند، مورد بررسی قرار می دهند که از آن میان می توان به انواع رله ها، فیوزها، کلیدها و در نهایت سیستم های کنترل اشاره کرد.

یکی دیگر از شاخه های قدرت نیز ماشین های الکتریکی است که شامل ژنراتورها، ترانسفورماتورها و موتورهای الکتریکی می شود که این شاخه از زمینه های مهم صنعتی و پژوهشی گرایش قدرت است."

آینده شغلی، بازار کار، درآمد:

"امروزه با توسعه صنایع کوچک و بزرگ در کشور، فرصت های شغلی زیادی برای مهندسین برق فراهم شده است و اگر می بینیم که با این وجود بعضی از فارغ التحصیلان این رشته بیکار هستند، به دلیل این است که این افراد یا فقط در تهران دنبال کار می گردند و یا در دوران تحصیل به جای یادگیری عمیق دروس و در نتیجه کسب توانایی های لازم، تنها واحدهای درسی خود را گذرانده اند.

همچنین یک مهندس خوب باید، کارآفرین باشد یعنی به دنبال استخدام در موسسه یا وزارتخانه ای نباشد بلکه به یاری آگاهی های خود، نیازهای فنی و صنعتی کشور را یافته و با طراحی سیستم ها و مدارهای خاصی این نیازها را برطرف سازد. کاری که بعضی از فارغ التحصیلان ما انجام داده و خوشبختانه موفق نیز بوده اند."

دکتر کمره ای نیز در این زمینه می گوید:

"اگر یک فارغ التحصیل برق دارای توانایی های لازم باشد، با مشکل بیکاری روبرو نخواهد شد. در حقیقت امروزه مشکل اصلی این است که بیشتر فارغ التحصیلان توانمند و با استعداد این رشته به خارج از کشور مهاجرت می کنند و ما اکنون با کمبود نیروهای کارآمد در این رشته روبرو هستیم."

یکی از اساتید مهندسی برق دانشگاه علم و صنعت ایران نیز در مورد فرصت های شغلی فارغ التحصیلان این رشته می گوید:

"طبق نظر کارشناسان و متخصصان انرژی در کشور، با توجه به نیاز فزاینده به انرژی در جهان کنونی و همچنین نرخ رشد انرژی الکتریکی در کشور، سالانه باید حدود 1500 مگاوات به ظرفیت تولید کشور افزوده شود که این نیاز به احداث نیروگاههای جدید و همچنین فارغ التحصیلان متخصص برق و قدرت دارد.

فرصت های شغلی یک مهندس کنترل نیز بسیار گسترده است چون در هر جا که یک مجموعه عظیمی از صنعت مهندسی مثل کارخانه سیمان، خودروسازی، ذوب آهن و ... وجود داشته باشد، حضور یک مهندسی کنترل ضروری است.

و بالاخره یک مهندس مخابرات یا الکترونیک می تواند جذب وزارتخانه های پست و تلگراف و تلفن، صنایع، دفاع و سازمانهای مختلف خصوصی و دولتی شود

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر: (کارشناسی ارشد و ...)

فارغ التحصیل در مقطع کارشناسی برق که مدرک خود را در یکی از چهار گرایش الکترونیک، مخابرات، قدرت و کنترل می گیرد، می تواند در یکی از این گرایشها (اختیاری) یا رشته ای که برق زیر مجموعه ای برای آن تعریف شده، ادامه تحصیل نماید. این رشته به صورت: مهندسی برق- الکترونیک، برق- قدرت، برق- مخابرات (شامل گرایش های: میدان، سیستم، موج، رمز، مایکرونوری) برق- کنترل، مهندسی پزشکی (گرایش بیوالکتریک)، مهندسی هسته ای (دو گرایش مهندسی راکتور و مهندسی پرتو پزشکی، مهندسی کامپیوتر (معماری کامپیوتر، هوش مصنوعی و رباتیک) است. برای تحصیل در مقطع دکترای تخصصی، می توان، در هر یک از زیرشاخه های تخصصی‌تر گرایشهای یاد شده میزان مورد نیاز واحدها را اخذ کرد و رساله دکتری را در همان موضوع خاص ارائه داد. مسلم است این زیر شاخه ها، گرایشهای تخصصی تر این چهار گرایش است. امکان ادامه تحصیل در کلیه گرایشهای یاد شده در مقطعهای کارشناسی ارشد و تا حد زیادی در دوره دکتری، در داخل کشور وجود خواهد داشت. رشته برق به دلیل کاربردی بودن آن در بسیاری از علوم مهندسی دیگر، برای فارغ التحصیلان امکان تحصیل در بسیاری گرایشها و دانشها را فراهم می کند.

درسهای تخصصی مهندسی برق – الکترونیک

از درسهای پایه و اصلی موثر در مهندسی الکترونیک می توان به درسهای مدارهای الکتریکی، الکترونیک 2 و 1، مدارهای منطقی و مخابرات اشاره کرد. بعضی از درسهای تخصصی این گرایش عبارتند از:

الکترونیک 3: مبحث اول این درس مربوط به پاسخ فرکانسی است که به طور اجمال عوامل مربوط به کاهش بهره در فرکانسهای بالا و پایین (در واقع بالاتر و پایین تر از پهنای باند میانی) و روشهای به دست آوردن فرکانسهای قطع بالا و پایین را در تقویت کننده های ترانزیستوری مورد بررسی قرار می دهد. در مبحث دوم پایداری تقویت کننده های فیدبک مورد توجه قرار می گیرد.

تکنیک پالس: در درسهای مدار و الکترونیک، دانشجویان با سیگنالهای سینوسی و پاسخ مدارهای خطی و یا غیرخطی به آنها آشنا می شوند، امروزه و با توجه به رشد روزافزون فن آوری دیجیتال، کمتر مدار الکترونیکی یافت می شود که در آن فقط سیگنالهای سینوسی به کار رفته باشد. پالس در حالت کلی به سیگنالهایی گفته می شود که تغییرات جهش داشته باشند. از مهمترین این سیگنالها که در درس تکنیک پالس هم مورد بررسی قرار می گیرد، سیگنالهای پله، مربعی، مورب و نمایی هستند.

میکروپروسسور: پس از پیدایش الکترونیک دیجیتال و جنبه های جذاب و ساده طراحیهای دیجیتال و کاربردهای فراوان این نوآوری، با تکنولوژیهای SSI , MSI ، ادوات الکترونیک دیجیتال، مانند قطعات منطقی به بازار ارائه شد. شرکت تگزاس اولین میکروپروسسور 4 بیتی را با فن آوری 2SI طراحی و عرضه نمود که بعنوان بخش اصلی ماشین حساب مورد استفاده قرار گرفت و این گام اول در پیدایش و ظهور میکروپروسسورها بود.

معماری کامپیوتر: در این درس معماری داخل 8 بیتی ها و نحوه اجرای دستورالعملها در این پردازنده ها، بررسی حافظه ها و روش دستیابی میکروپروسسورها به اطلاعات حافظه، معرفی زبان اسمبلی پردازنده های 8 بیتی و ایجاد توانایی جهت نوشتن برنامه ای برای عملکردی خاص به کمک میکروپروسسورها و معرفی قطعات جانبی مورد استفاده توسط ریزپردازنده ها، مورد مطالعه قرار می گیرد.

مدارهای مخابراتی: درس مدار مخابراتی به بررسی ساختار و یا طراحی مدارهایی می پردازد که در فرکانسهای بالا کار کرده و یا به نوعی در ارسال پیام در گیرنده و فرستنده نقش دارند. در این درس ابتدا با نویزهای حرارتی، ترقه ای و ... آشنا شده و راههایی برای محدود کردن نویز پیشنهاد می شود، سپس مدارهای تشدید و تبدیل امپدانس که به منظور انتقال حداکثر توان به کار می روند مورد بحث قرار می گیرد.

فیزیک مدرن: در فصل اول این درس با پرداختن به نسبیت خاص دانسته های علمی ما کاملاً اشتباه از آب درآمده و با پرداختن به اصولی نظیر اتساع زمان، پدیده دوپلر، انقباض طول، نسبیت جرم، جرم و انرژی و ...، همه دانسته های ما را (حداقل در حیطه دانستن) نابود می کند.

فصلهای دیگر درس به موضوعاتی نظیر خواص ذره ای امواج، پدیده فتوالکتریک، نظریه کوانتومی نور، پرتوایکس، پراش ذره، ساختار اتمی، مکانیک کوانتومی و ... می پردازد.

فیزیک الکترونیک: شامل مطالعه خواص سیلیکون، بلورشناسی، روشهای ساخت قطعات و مدارهای نیمه هادی، تحلیل و طراحی این مدارها، به دست آوردن مشخصات قطعات و یکی از مهمترین زمینه های کاری و تحقیقاتی در رشته الکترونیک است. پیش نیاز این قسمت تسلط بر درس دریاضی مهندسی و معادلات دیفرانسیل و مختصری در فیزیک کوانتوم و فیزیک مدرن می باشد.

درسهای تخصصی مهندسی برق- مخابرات

از درسهای پایه و اصلی موثر در مهندسی مخابرات می توان به درسهای ریاضی مهندسی تجزیه و تحلیل سیستمها، مدارهای الکتریکی، الکترونیک و الکترومغناطیس اشاره کرد. بعضی از درسهای تخصصی عبارتند از:

مخابرات 2: شامل تجزیه و تحلیل و طراحی شبکه های مخابراتی دیجیتالی است. مطالب درسی با مروری بر تجزیه و تحلیل سیگنالها و سپس فرآیندهای تصادفی شروع شده و به دنبال آن به بررسی اجزای یک سیستم (مجموعه) مخابراتی دیجیتال در حالت کلی می پردازد و چگونگی بهینه سازی سیستم برای انتقال پیام با حداقل خطای ممکن را بررسی می کند.

میدان و امواج: درس میدان و امواج به بررسی رفتار امواج الکترومغناطیس در محیطهای مختلف طبیعت می پردازد. محیطها به قسمت های هادی و نیمه هادی و عایق تقسیم بندی شده و عوامل رفتاری امواج در این محیطها از قبیل اتلاف نیرو انعکاسی کلی یا شکست بررسی می شود.

الکترونیک 3: در گرایش الکترونیک توضیح داده شد.

مدارهای مخابراتی: در گرایش الکترونیک توضیح داده شد.

آنتن ها و انتشار امواج: این درس به بحث در مورد نحوه انتشار امواج الکترومغناطیسی می پردازد. مباحث مطرح شده در این درس به صورت نظری و عملی است، به عبارتی از نحوه تشعشع یک منبع الکترومغناطیسی ساده شروع کرده و با توسعه آن به مطالعه ساده ترین آنتن عملی می پردازد.

مایکروویو: این درس در ابتدا پس از تعریف محدود مایکروویو از نظر فرکانس 1 و تقسیم بندی امواج مایکروویو به بررسی انتقال امواج با فرکانس بالا با حداقل تلفات در محیطهای مختلف می پردازد. سپس عناصر غیرفعال مایکروویو شامل نضعیف کننده ها، تغییر فازدهنده ها و کوپلرهای جهت دار معرفی می شود.

اصول میکروکامپیوتر: این درس را به جرات می توان از جذابترین و پرکاربردترین درسهای برق دانست زیر در دنیای امروز که تمامی وسایل مکانیکی آنالوگ جای خود را به وسایل دیجیتالی می دهند، داشتن اطلاعات کافی در مورد نحوه کارپروسسورها از اولین نیازهای یک مهندس برق می باشد. با ترکیب مطالب این درس با هر کدام از درسهای دیگر می توان طرحهای بسیار جالب و پرکاربردی را طرح ریزی کرد.

درسهای تخصصی مهندسی برق- قدرت

از درسهای پایه و اصلی موثر در مهندسی قدرت می توان به دروس مدار، الکترومغناطیس، الکترونیک، ماشین و بررسی اشاره کرد. بعضی از درسهای تخصصی این گرایش عبارتند از:

ماشینهای الکتریکی 3: این درس از جمله درسهایی است که دیدی صنعتی به دانشجو می دهد. مبحث این درس را می توان به دو فصل مهم ترانفسورمرهای سه فاز و ماشینهای سنکرون تقسیم بندی نمود.

ترانسفورهای سه فاز و ماشینهای سنکرون، وسایلی الکتریکی هستند که بیشتر جنبه صنعتی دارند و کاربردهای بسیار زیاد ترانسهای سه فاز در انتقال و توزیع انرژی الکتریکی، تبدیل ولتاژ در ابتدای همه کارخانه ها و کارگاههای بزرگ صنعتی و ... بر هیچ کس پوشیده نیست. در این درس در مورد انواع آرایشهای این تراسنها، کلیه گروههای موجود و کاربرد هر نوع، بحث جامعی می شود.

ماشینهای مخصوص(ویژه): به تعبیری می توان این درس را نقطه عطف درسهای تخصصی این گرایش دانست. زیرا این درس به بررسی در مورد ماشینهای ویژه می پردازد که این ماشینها در وسایل خانگی کاربرد فراوان دارند.

الکترونیک قدرت: الکترونیک قدرت در عمل بین الکترونیک و قدرت، آشتی برقرار کرده است. به طور مثال می توان با فرمان یک ریزپردازنده که حدود 5 ولت و 200 میلی آمپر است یک کارخانه را راه اندازی کنیم. در زمینه الکترونیک قدرت المانهایی نظیر تریستور، ترانزیستور و ... کاربردهای فوق العاده زیادی دارند. از مزایای این قطعات تحمل توانهای بالا می باشد.

بررسی سیستمهای قدرت 2: این درس بیشتر در مورد انتقال انرژی و مشکلات موجود در این راه صحبت می کند. از جمله مطالب ارائه شده در این درس می توان به پخش بار اقتصادی در شبکه های قدرت، اتصال کوتاههای متقارن و نامتقارن روی شبکه قدرت و پایداری سیستمهای قدرت اشاره نمود.

تولید و نیروگاه: این درس یکی از درسهای بسیار جذاب این گرایش است، زیرا برخلاف دیگر درسها، زیاد به مسائل نظری، نمی پردازد و جنبه بسیار عملی دارد. آشنایی با انواع نیروگاهها (آبی، اتمی، بادی، بخار، ...) و همچنین بحث کلی در مورد این نیروگاهها و روشهای کاری آنها از مباحث این درس است.

رله و حفاظت: یک شبکه قدرت را باید در مقابل خطرات احتمالی (اتصال کوتاهها) محافظت کرد. از وسائلی که در این مورد استفاده می شود می توان به رله ها اشاره کرد که بسته به نوع رله به محض ایجاد یک حالت خطا و یا خرابی در شبکه وارد عمل شده، قسمتی از شبکه را جدا کرد.

عایق و فشار قوی: با توجه به تفاوتهای ولتاژهای فشار قوی با ولتاژهای فشار ضعیف، به طور حتم تولید، اندازه گیری و بهره برداری از این ولتاژها تفاوتهای عمده ای با ولتاژهای فشار ضعیف دارد و برای عایق بندی شبکه فشار قوی باید از عایقهای مخصوصی استفاده کرد. فصل نخست این درس به بررسی این مقوله می پردازد.

در بخش دوم این درس انواع تخلیله الکتریکی، مراحل مختلف آن در عایقها و اثرات مختلف شکست بر عایق مورد بررسی قرار می گیرد.

ترمودینامیک: شاید اولین سوالی که در مرحله اول به ذهن برسد ارتباط این درس با درسهای برق باشد. کاربرد اصلی مطالب این درس مبحث تولید نیروگاه است. زیرا هنگام آشنایی با انواع نیروگاهها (نیروگاه بخار، گازی، اتمی و ...) باید اطلاعاتی در مورد سیکل کاری آنها داشته باشیم، پس داشتن اطلاعاتی در مورد ترمودینامیک ضروری است.

اصول میکروکامپیوتر: درگرایش مخابرات توضیح داده شد.

درسهای تخصصی مهندسی برق- کنترل از درسهای پایه و اصلی موثر در مهندسی کنترل می توان به درسهای مدار، الکترونیک، ریاضی مهندسی، تجزیه و تحلیل سیستم و کنترل خطی اشاره کرد. بعضی از درسهای تخصصی این گرایش عبارتند از:

کنترل دیجیتال و غیرخطی: کنترل دیجیتال از سال 1960 در پیشرفتهای مربوط به قابلیت تولید و کیفیت محصولات و صرفه جویی در هزینه ها، نقش مهمی داشته است. به خصوص با پیشرفتهایی که در زمینه میکروپروسسور صورت گرفته، این رشته توانسته است در بعضی موارد از کنترل آنالوگ پیشی گرفته، دقت کار را بالا ببرد.

کنترل مدرن: این درس برخلاف سایر درسها (مانند کنترل صنعتی و ...) تا حدی جنبه نظری دارد و دیدی تقریبا ریاضی به یک مهندس کنترل می دهد. آشنایی کلی با مفاهیم کنترل پذیری و مشاهده پذیری سیستمهای کنترل و مطالعه فیدبکهای حالت از مباحث این درس است.

کنترل صنعتی: این درس از درسهای تخصصی و مهم گرایش کنترل می باشد که به بررسی نحوه به کارگیری روابط ریاضی و فرمولهایی که در هر نوع پروسه ای وجود دارد می پردازد و شامل آشنایی با سیستمهای کنترل غلظت، سطح، ارتفاع و یا ئبی ورودی، خروجی مخازن حاوی مایعات صنعتی و شیمیایی (مانند مخازن موجود در صنایع، پالایشگاهها و ...)، مطالعه سیستمهای کنترل دما و رطوبت یک محفظه و یا اتاق، آشنایی با انواع کنترل کننده های صنعتی، مطالعه انواع سیستمهای نورد موجود در کارخانه ها(مانند نورد فولاد، کاغذ و...) و دیگر سیستمهای موجود در صنعت است.

ابزار دقیق: اصطلاح ابزار دقیق به ابزاری اطلاق می شود که سیگنالها را ثبت و نشان داده و یا باعث انتقال سیگنالی بین اجزای مختلف سیستم می شوند. این درس به معرفی سیستمهای کنترل و ابزار دقیق و همچنین معرفی اجزای این سیستمها می پردازد.

اصول میکروکامپیوتر: در گرایش مخابرات توضیح داده شد.

ترمودینامیک: در گرایش قدرت توضیح داده شد.

مبانی تحقیق در عملیات: این درس به طور کلی برای تمام دانشجویان مهندسی مفید است. چون مهندسی ارتباط مستقیم با هزینه و سود اقتصادی دارد. آگاهی به برنامه ریزی خطی که بحث اصلی این درس است برای هر مهندسی جنبه های مثبت زیادی دارد. با این درس می توان هزینه ها را به حداقل و سود و صرفه اقتصادی را با کمترین امکانات به حداکثر رساند. بنابراین آگاهی به این درس برای تمام کسانی که می خواهند یک طرح صنعتی انجام دهند مزایای زیادی دارد.

رشته مهندسی مخابراتICT

1. تعریف و هدف

دوره کارشناسی ارشد مهندسی مخابراتICTمجازی مرکب از دروس نظری و کار تحقیاتی درزمینه مخابرات است. هدف از ایجاد این دوره، تربیت دانش آموختگانی است که با فعالیت در زمینه های برنامه ریزی، طرح و پیاده کردن شبکه های مخابراتی و طرح و ساخت تجهیزات و مدارات مخابراتی، بتوانند بنحو موثری پاسخگوی نیازها و کمبودهای کشور باشند. فارع التحصیلان این دوره میتوانند علاوه بر کار آموزشی یا پژوهشی در دانشگاهها، در سطح مراکز تحقیقاتی، صنایع مخابراتی والکترونیکی، شرکت مخابرات، ارتش و سپاه، صدا و سیما، وزارت نفت، راه و ترابری و دیگر ارگانهایی که در سطح وسیع با مسائل مخابراتی روبرو هستند. فعالیت نمایند.

.2 طول دوره و شکل نظام

حداقل طول این دوره 3 نیمسال است، بدین معنی که دانشجویانی که ناچار به گرفتن دروس جبرانی نیستند، چنانچه کار درسی و تحقیقاتی خود را بنحو مطلوبی انجام دهند، می توانند دوره را در 3 نیمسال به پایان برسانند.

نظام آموزشی آن واحدی است و مدت تدریس 1 واحد نظری 17 ساعت و 1 واحد آزمایشگاهی 51 ساعت می باشد.

3. تعداد واحدهای درسی

دانشجو برای تکمیل دوره کارشناسی ارشد ICT بصورت مجازی باید حداقل32 واحد درسی و تحقیقاتی بشرح زیر با موفقیت بگذراند.

اصلی 27 واحد سمینار 2 واحد پروژه تحقیق 3 واحد

جمع 32 واحد

علاوه بر موارد فوق، هر دانشجو این دوره که قبلاً در دوره کارشناسی یا لیسانس، دروس جبرانی رانگذرانده باشد، باید با موفقیت آنها را بگذراند، از دروس جبرانی واحدی به دانشجو تعلق نمی گیرد.

تعداد دروس:

32 واحد شامل 12 واحد اجباری، 12 واحد اختیاری، 2 واحد سمینار و 6 واحد پروژه
دروس اجباری: 4 درس از 5 درس زیر:

1) پردازش سیگنال دیجیتال
2) الکترومغناطیس کاربردی
3) شبکه مخابرات داده ها
4) تئوری مخابرات دیجیتال
5) طراحی مدارات و زیر سیستم های رادیوئی

دروس اختیاری: بر مبنای دروس پیوست

4. دروس جبرانی

دروس زیر از دوره کارشناسی مهندسی برق (گرایش مخابرات) با نظر کمیته تحصیلات تکمیلی، به عنوان دورس جبرانی دوره محسوب می شوند:

مخابرات 2 3 واحد میدانها و امواج 3 واحد الکترونیک 3 3 واحد مدارهای مخابراتی 3 واحد اصول میکرو کامپیوتر یا اجزاء کامپیوتر 3 واحد

5.شرایط گزینش دانشجو: دوره های کارشناسی پیشنیاز: این دوره در اساس برای فارغ التحصیلان کارشناسی مهندسی برق (گرایش مخابرات) برنامه ریزی شده است، لیکن فارغ التحصیلان دیگر گرایش های کارشناسی مهندسی برق (الکترونیک، کنترل و قدرت و ....) کارشناسی های مهندس الکترونیک، کنترل و قدرت و نیز کارشناسی های کامپیوتر و فیزیک می توانند در آن شرکت نمایند، مشروط بر آنکه دروس« جبرانی » تعیین شده را با موفقیت بگذرانند. آزمون ورودی: آزمون ورودی بطور کتبی از دروس پایه، اصلی و تخصصی کارشناسی مهندسی برق (گرایش مخابرات)، می باشد لیکن بنحوی تنظیم می گردد که کسانیکه دروس تخصصی مخابرات را نگذرانده اند. اما پایه قوی در یکی از دوره های کارشناسی پیش نیاز را دارند، امکان موفقیت در آنرا داشته باشند.دانستن یک زبان خارجی علمی: تسلط بر یک زبان خارجی علمی به نحوی که دانشجو بتواند بسهولت از متون علمی آن زبان استفاده نماید، ضروری است. مصاحبه تخصصی: گروه آموزشی ممکن است در صورت تشخیص با کسانیکه در آزمون ورودی موفق شده اند، در زمینه های تخصصی، مصاحبه شفاهی بعمل آورد.

برنامه آموزشی و پژوهشی:

دروس اصلی: هر دانشجو باید حداقل چهار درس ( 12 واحد) از دروس اصلی زیر را بگذراند.

شماره	نام درس	واحد
1	طراحی مدارات و زیر سیستم های رادیوئی 3	3
2	الکترومغناطیس کاربردی	3
3	تئوری مخابرات دیجیتال	3
4	پردازش سیگنال دیجیتال	3
5	شبکه های مخابرات داده ها	3

دروس تخصصی: دانشجو باقیمانده واحدهای درسی خود را با موفقیت کمیته تحصیلات تکمیلی،از لیست دروس تخصصی اختیاری به شرح جدول ذیل و حداکثر تا دو درس از دروس اصلی و تخصصی کارشناسی ارشد سایر گرایش های مهندسی برق و دیگر رشته ها اخذ می نماید.

شماره	نام درس	واحد
1	فرآیندهای اتفاقی	3
2	تئوری پیشرفته مخابرات	3
3	پردازش سیگنال دیجیتال	3
4	تئوری اطلاعات و کدینگI	3
5	ریاضیات مهندسی پیشرفته	3
6	آنتنII	3
7	مایکروویوII	3
8	الکترونیک نوری	3
9	شبکه های مخابرات داده ها	3
10	سیستمهای سویچینگ	3
11	تئوری انتشار امواج و طراحی شبکه های رادیوئی	3
12	سیستمهای انتقالII	3
13	اصول سیستمهای رادار	3
14	پردازش گفتار	3
15	پردازش تصویر	3
16	مخابرات ماهواره ای	3
17	مخابرات سیار	3
18	مهندسی ترافیک در مخابرات	3
19	سنجش از راه دور	3
20	بررسیهای اقتصادی در مخابرات	3
21	مباحثی در مخابرات دیجیتال	3
22	تئوری اطلاعات و کدینگII	3
23	اصول رمز نگاری	3
24	فیلترهای وفقی	3
25	فیبر نوری و سیستمهای مخابرات نوری	3
26	پردازش اطلاعات نوری	3
27	تئوری صف	3
28	شبکه های عصبی	3
29	شناسایی آماری الگو	3
30	شناسایی ساختاری الگو	3
31	بینایی ماشینی	3
32	مباحث ویژه در مهندسی مخابراتI	3
33	مباحث ویژه در مهندسی مخابراتII	3
34	مباحث ویژه در مهندسی مخابراتIII	3
35	شبکه های بدون سیم و پیشرفته	3
36	طراحیMicrowave&RF در مخابرات بدون سیم	3
37	مخابرات بدون سیم هوشمند	3
38	اصول تکنولوژی اطلاعات	3
39	الکترونیک سیستم های رادیوئی	3
40	الکترومغناطیس کاربردی	3
41	تئوری مخابرات دیجیتال	3
42	مدارات و زیر سیستم های رادیوئی	3

سمینار مخابرات: سمینار مخابرات شامل قسمتهای زیر می باشد:
- معرفی زمینه های تحقیقاتی جاری، مشکلات و مسائل کشور در زمینه مخابرات
- معرفی زمینه های تحقیقاتی که دانشجویان ممکن است پروژه خود را از میان آنها برگزینند.
- تهیه گزارش توسط هر دانشجو و ارائه آن در یک سمینار

یکی از بهترین تعریف هایی که از مهندسی برق شده است، این است که محور اصلی فعالیت های مهندسی برق، تبدیل یک سیگنال به سیگنال دیگر است. که البته این سیگنال ممکن است شکل موج ولتاژ یا شکل موج جریان و یا ترکیب دیجیتالی یک بخش از اطلاعات باشد.

مهندسی برق دارای 4 گرایش است که در زیر بطور اجمالی به بررسی آنها می پردازیم و در قسمت معرفی گرایشها به تفصیل در مورد هر کدام صحبت خواهم کرد.

1) مهندسی برق- الکترونیک: الکترونیک علمی است که به بررسی حرکت الکترون در دوره گاز، خلاء و یا نیمه رسانا و اثرات و کاربردهای آن می پردازد. با توجه به این تعریف، مهندس الکترونیک در زمینه ساخت قطعات الکترونیک و کاربرد آن در مدارها، فعالیت می کند. به عبارت دیگر، زمینه فعالیت مهندسی الکترونیک را می توان به دو شاخه اصلی "ساخت قطعه و کاربرد مداری قطعه" و "طراحی مدار" تقسیم کرد.

2) مهندسی برق- مخابرات: مخابرات، گرایشی از مهندسی برق است که در حوزه ارسال و دریافت اطلاعات فعالیت می کند. مهندسی مخابرات با ارائه نظریه ها و مبانی لازم جهت ایجاد ارتباط بین دو یا چند کاربر، انجام عملی فرایندها را به طور بهینه ممکن می سازد. پس هدف از مهندسی مخابرات، پرورش متخصصان در چهار زمینه اصلی این گرایش است شامل فرستنده، مرحله میانی، گیرنده و گسترش شبکه که گسترده هر کدام عبارتند از:

فرستنده: شامل آنتن، نحوه ارسال و ...

مرحله میانی: شامل خط انتقال و محاسبات مربوط و ...

گیرنده: شامل آنتن، نحوه دریافت، تشخیص و ...

گسترش شبکه: مشتمل بر تعمیم خط ارتباطی ساده، ادوات سویچینگ ، ارتباط بین مجموعه کاربرها و ...

3) مهندسی برق- قدرت: مهندسی قدرت را می توان "تولید نیروی الکتریکی" به روشهای گوناگون و انتقال و توزیع این نیروها با بازده و قابلیت اطمینان بالا، تعریف کرد. پس هدف از مهندسی قدرت، پرورش افرادی کارا در بخشهای تولید، انتقال و توزیع است که گستره این بخش عبارت است از:

تولید: طراحی شبکه های تولید با کمترین هزینه و بیشترین بازده.

انتقال: طراحی شبکه های انتقال، خطوط انتقال، پخش بار بر روی شبکه، قابلیت اطمینان و پایداری شبکه قدرت، طراحی رله ها و حفاظت شبکه، پخش بار اقتصادی (dispaich economic).

توزیع: طراحی شبکه های توزیع حفاظت و مدیریت آن.

4) مهندسی برق- کنترل: کنترل، در پیشرفت علم نقش ارزنده ای را ایفا می کند و علاوه بر نقش کلیدی در فضاپیماها و هدایت موشکها و هواپیما، به صورت بخش اصلی و مهمی از فرایندهای صنعتی و تولیدی نیز درآمده است. به کمک این علم می توان به عملکرد بهینه سیستمهای پویا، بهبود کیفیت و ارزانتر شدن فرآورده ها، گسترش میزان تولید، ماشینی کردن بسیاری از عملیات تکراری و خسته کننده دستی و نظایر آن دست یافت. هدف سیستم کنترل عبارت است از کنترل خروجیها به روش معین به کمک ورودیها از طریق اجزای سیستم کنترل که می تواند شامل اجزای الکتریکی، مکانیک و شیمیایی به تناسب نوع سیستم کنترل باشد.

ماهیت:

انرژی اگر بنیادی ترین رکن اقتصاد نباشد، یکی از ارکان اصلی آن به شمار می آید و در این میان برق به عنوان عالی ترین نوع انرژی جایگاه ویژه ای دارد. تا جایی که در دنیای امروز میزان تولید و مصرف این انرژی در شاخه تولید، شاخص رشد اقتصادی جوامع و در شاخه خانگی و عمومی یکی از معیارهای سنجش رفاه محسوب می شود.

دانش آموختگان این رشته می توانند در زمینه های طراحی، ساخت، بهره برداری، نظارت، نگهداری، مدیریت و هدایت عملیات سیستم ها عمل نمایند.

گرایش های مقطع لیسانس:

گرایش الکترونیک

دکتر کمره ای استاد مهندسی برق دانشگاه تهران در معرفی این گرایش می گوید:

دکتر جبه دار نیز در معرفی این گرایش می گوید:

گرایش مخابرات

هدف از مخابرات ارسال و انتقال اطلاعات از نقطه ای به نقطه دیگر است که این اطلاعات می تواند صوت، تصویر یا داده های کامپیوتری باشد.

دکتر جبه دار در مورد شاخه های مختلف این گرایش می گوید:

گرایش کنترل

"اگر بخواهیم یک تعریف کلی از کنترل ارائه دهیم، می توانیم بگوییم که هدف این علم، کنترل خروجی های یک سیستم بر مبنای ورودی های آن و با توجه به شرایط ویژه و نکات مورد نظر طراحی آن سیستم می باشد."

دکتر جبه دار نیز با اشاره به اینکه گرایش کنترل منحصر به مهندسی برق نمی شود، می گوید:

دکتر جبه دار در ادامه درباره فعالیت های دیگر مهندسی کنترل می گوید:

گرایش قدرت

دکتر جبه دار در معرفی این گرایش می گوید:

دکتر کمره ای نیز در معرفی این گرایش می گوید:

آینده شغلی، بازار کار، درآمد:

دکتر کمره ای نیز در این زمینه می گوید:

یکی از اساتید مهندسی برق دانشگاه علم و صنعت ایران نیز در مورد فرصت های شغلی فارغ التحصیلان این رشته می گوید:

و بالاخره یک مهندس مخابرات یا الکترونیک می تواند جذب وزارتخانه های پست و تلگراف و تلفن، صنایع، دفاع و سازمانهای مختلف خصوصی و دولتی شود."

توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه

الف) توانایی علمی: "مهندسی برق نیز مانند مابقی رشته های مهندسی بر مفاهیم فیزیکی و اصول ریاضیات استوار است و هر چه دانشجویان بهتر این مفاهیم را درک کنند، می توانند مهندس بهتری باشند. در این میان گرایش الکترونیک وابستگی شدیدی به فیزیک بخصوص فیزیک الکترونیک و فیزیک نیمه هادی ها دارد. در گرایش مخابرات نیز درس فیزیک اهمیت بسیاری دارد زیرا دروس اصلی این رشته بخصوص در شاخه میدان شامل الکترومغناطیس و امواج می شود."

داشتن ضریب هوشی بالا و تسلط کافی بر ریاضیات، فیزیک و زبان خارجی از ضرورتهای ورود به این رشته است.

ب) علاقمندیها: دانشجوی برق باید ذهنی خلاق و تحلیل گر داشته باشد. همچنین به کار با وسایل برقی علاقه داشته باشد چون گاهی اوقات با دانشجویانی روبرو می شویم که در ریاضی و فیزیک قوی هستند اما در کارهای عملی ضعیف اند. چنین دانشجویانی برای رشته های مهندسی مناسب نیستند و بهتر است رشته های ذهنی و انتزاعی مثل ریاضی یا فیزیک را انتخاب کنند.

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر: (کارشناسی ارشد و ...)

درسهای تخصصی مهندسی برق – الکترونیک

دیبانچه :

دانشکده مهندسی برق یکی از قدیمی ترین و بزرگترین دانشکده های دانشگاه صنعتی امیر کبیر با نزدیک به نیم قرن قدمت می باشد. این دانشکده در سال 1337 فعالیت های آموزشی و پژوهشی خود را با دو گرایش الکترونیک و قدرت در دوره کارشناسی آغاز نمود و هم اکنون بابهره مندی از بیش از 44 نفر از اعضای هیات علمی در کلیه گرایشهای مهندسی برق ( قدرت ,ا لکترونیک , مخابرات و کنترل ) در سطح کارشناسی , کارشناسی ارشد و دکترا دانشجو می پذیرد. آمار پذیرش دانشجو سالانه حدود 95 نفر برای مقطع کارشناسی در 4 گرایش وبرای مقطع کارشناسی ارشد حدود 120 نفر د ر5 گرایش موجود می باشد . ضمنا تعداد 800 نفر دانشجوی تمام وقت در این دانشکده مشغول به تحصیل می باشند که از این تعداد بیش از300 نفر درتحصیلات تکمیلی دانشکده مهندسی برق مشغول به تحصیل هستند. شایان ذکر است در حال حاضر تعداد 90 نفر دانشجو درمقطع دکتری مشغول به تحصیل بوده و تاکنون تعداد 65 نفر در مقطع دکتری و 510 نفر در مقطع کارشناسی ارشد در گرایشهای مختلف مهندسی برق فارغ التحصیل شده اند.

گروههای مختلف آموزشی و پژوهشی :

آموزش و پژوهش در دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی امیر کبیر عمدتا" در قالب چهار گروه الکترونیک , مخابرات , قدرت و کنترل انجام می پذیرد. شایان ذکر است آزمایشگاههای جدید پژوهشی در سالهای اخیر تاسیس گردیده که در هر بخش توضیح داده خواهد شد.

گروه الکترونیک :

گروه الکترونیک مسئولیت آموزش دانشجویان دوره های کارشناسی , کارشناسی ارشد و دکترای این گرایش و نیز انجام امور پژوهشی در زمینه های مربوطه از قبیل سیستمهای الکترونیکی , میکرو الکترونیک , الکترونیک دیجیتال , الکترونیک نوری رباتیک ,فتونیک و تکنولوژی ساخت اداوات نیمه هادیها, شناسایی الگو , شناسایی حروف , طراحی سیستم های مطمئن, طراحی چند پردازنده موازی , پردازش تصاویر دیجیتال , پردازش گفتار , شبکه های عصبی و پردازش سیگنال زلزله را برعهده دارد.

گروه مخابرات :

گروه مخابرات در سال 1384 بعنوان قطب علمی مخابرات رادیویی کشور شناخته شد. دانشجویان گرایش مخابرات در دوره های کارشناسی, کارشناسی ارشد و دکترا تحت نظر این گروه آموزش دیده و این گروه در زمینه های پژوهشی , مخابرات از قبیل آنتن ها , انتشار امواج , رادار, مایکروویو و فناوری موج میلی متری , مخابرات بدون سیم , سازگاری الکترومغناطیسی, تستهای غیر مخرب , پردازش گفتار و پردازش تصاویر و مخابرات نوری , کد سازی و فشرده سازی اطلاعات و مخابرات ماهواره ای , فعالیت های لازم را برعهده دارد.

گروه قدرت

گروه قدرت در سال 1379 بعنوان تنها قطب علمی کشور در گرایش قدرت شناخته شد . این گروه علاوه بر پژوهش, آموزش دانشجویان دوره های کارشناسی , کارشناسی ارشد و دکتری این گرایش را در زمینه های ماشین های الکتریکی, الکترونیک قدرت و مدیریت انرژی الکتریکی, انرژی های نو, , عایق ها و فشار قوی , سازکاری الکترومغناطیس , تست های غیر مخرب , سیستم های HVDC و FACTS , حالات گذرا و دینامیک , توسعه نرم افزارهای شبیه ساز , کیفیت توان , کنترل سرعت موتورها و کاربرد هوش محاسباتی و خودروی"دورگه" , برعهده دارد .

گروه کنترل

گروه کنترل ضمن ارائه خدمات آموزشی به سایرگروههای دانشکده برق ,آموزش دانشجویان دردوره های کارشناسی , کارشناسی ارشد و دکترا و نیز پژوهش در زمینه های مدل سازی قطعی, اتفاقی و فازی , سیستم های دینامیکی و بیو لوژیکی , پایداری سیستمها , شناسایی سیستم , کنترل بهینه و تطبیقی, شبکه های عصبی و منطق فازی را نیز برعهده دارد.

امکانات آموزشی :

با توجه به سابقه طولانی دانشکده مهندسی برق د رتربیت دانشجویان دوره کارشناسی, کارشناسی ارشد در این دانشکده از سال 1363 و دوره دکترا از سال 1367 آغاز شد . در این راستا امکانات آموزشی دانشکده نیز طی سالهای اخیر گسترش بیشتری یافته و فضای آزمایشگاهی , کتابخانه ای و کامپیوتری جدیدی در سطح دانشکده با هدف ارایه اولیه خدمات آموزشی و پشتیبانی امر پژوهش در دانشکده به وجود آمده است . بسیاری از آزمایشگاههای این دانشکده از نظر امکانات درمیان دانشگاههای کشور کم نظیر می باشند.

آزمایشگاه الکترونیک :

تاسیس : 1342

سرپرست : مهندس کاشی

تکنسین : آقای جلالی

هدف : ارائه آزمایشهای اساسی الکتروتکنیک , سیستمهای آنالوگ و مختلط آنالوگ و دیجیتال در قالب آزمایشگاههای الکترونیک 1 و الکترونیک 2 و الکترونیک 3 و پروژه آزمایشگاه الکترونیک 3 جهت کلیه دانشجویان کارشناسی برق به ویژه دانشجویان الکترونیک و مخابرات

تجهیزات : اسیلوسکوپ های 20 تا60 مگاهرتز, سیگنال ژنراتور, فانکشن ژنراتور- LCR متر , Curve Tracer مولتی مترهای آنالوگ و دیجیتال, منابع تغذیه DC

آزمایشگاه ماشینهای الکتریکی

تاسیس : 1341

سرپرست : مهندس علیرضا مه آبادی

کارشناس : آقایان : مهندس رضوانی و مهندس قربانخانی

هدف : ارائه آزمایشنهای مختلف مربوط به ماشین های DC و AC و ترانسفورمرها جهت کلیه دانشجویآن کارشناسی برق به ویژه دانشجویان قذرت در قالب آزمایشگاههای ماشین 1 و ماشین 2, ارائه آزمایشگاه مبانی برق 2 جهت دانشجویان مکانیک و نیز انجام پروژه های دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد.

تجهیزات : ماشین های جریان مستقیم با تحریک مستقل و شنت, سری و مرکب , ترانسفورمرهای یک فازه و سه فازه , مولد سنکرون , موتور سنکرون , موتور آسنکرون با روتور سیم پیچی شده , موتور آسنکرون با روتور قفسی, اتوترانس سه فاز, اتوترانس تک فاز , ولت مترهای DC و AC , واتمتر, ترانس جریان , منبع تغذیه DC با ولتاژ متغیر تا 3000 ولت و جریان تا 150 آمپر و سیستمهای راه اندازی موتورها

آزمایشگاه کنترل خطی :

تاسیس 1341

سرپرست : دکتر حسن رستگار

تکنسین : نورالدین سید زاده قمی

هدف : ارائه آزمایشهای مختلف مربوط به کنترل سیستمها جهت کلیه دانشجویان کارشناسی برق در قالب آزمایشگاه کنترل سیستمهای خطی و نیز همکاری د رانجام پروژه های دانشجویان کارشناسی

تجهیزات : سیستمهای سرومکانیزمDC وAC سیستم پروسه حرارتی , PC کامپیوتر آنالوگ, کامپیوتر دیجیتال اسطلوسکوپ های حافظه دار , سیگنال ژنراتور, سوئیپ ژنراتور, مناع تغذیه, سرومکانیزم های هیدرولیکی ونیو ماتیکی, ماشین NC آزمایشگاهی و مولتی متر

آزمایشگاه کنترل صنعتی

تاسیس : 1378

سرپرست : آقای دکتر افشار

تکنسین : نورالدین سید زاده قمی

هدف : ارائه آزمایشهای مختلف مربوط به کنترل صنعتی جهت دانشجویآن رشته کنترل

تجهیزات : سرو مکانیزیم هیدرولیکی , مبدلهای D/A و A /D, کنترلر PID , سیگنال ژنراتور, منابع تغذیه , اسیلوسکوپ حافظه دار, کامپیوتر

آزمایشگاه اندازه گیری و مدار

تاسیس : 1341

سرپرست : مهندس طاهره سیدنا

تکنسین : ذکریا افشار مقدم

هدف : ارائه آزمایشهای درس پایه مدارهای الکتریکی , آشنایی بافیلترها , پاسخ گذرا و پاسخ فرکانسی, تطبیق امپدانس جهت کلیه دانشجویان کارشناسی برق ارائه آزمایشهای مربوط به درس مبانی برق1 جهت دانشجویان دیگررشته های مهندسی

تجهیزات : اسلوسلوپ, سیگنال وسوئیپ ژنراتور, منابع تغذیه , مولتی متر, LCR متر

آزمایشگاه تکنیک پالس

سرپرست : مهندس امیر کاشی

تکنسین : آقای جلالی

هدف: ارائه آزمایش های مختلف درس تکنیک پالس , تغییر شکل موج به کمک مدارهای مختلف خطی و غیر خطی, آشنایی باانواع مولتی ویبراتورها شامل منواستابل , استابل , بی استابل و مدار اشمیت تریگر, آشنایی با مدارهای موج مورب, کاربرد تقویت کننده های عملیاتی و مدارات منطقی در ایجاد شکل موج های پالسی , آشنایی با مدولاسیون هایی پون PAM , PDM و PPM و آشکارسازی آنها و کار با IC تایمر 555 جهت کلیه دانشجویان کارشناسی برق گرایشهای الکترونیک و مخابرات

تجیهزات : اسیلوسکوپ های 20 تا 60 مگاهرتز, سی"نال ژنراتور, فانکشن ژنراتور, LCR متر, Curve Tracer مولتی مترهای آنالوگ و دیجیتال و منابع تغذیه DC

آزمایشگاه مدارهای مخابراتی :

تاسیس : 1341

سرپرست : دکتر عبدی پور

تکنسین : سید مهدی حسینی

هدف : پیاده ساز ی عملی و طراحی مدارهای نوسان ساز, مدولاتور AM و FM ومخلوط کننده ها و سایر مدارات مربوطه مخابراتی در قالب درس آزمایشگاه مدارهای مخابراتی.

تجهیزات :سیگنال ژنراتورهایAM و FM , فانکشن ژنراتور, اسطلوسکوپ های MHz 50 تا GHz 1 منابع تغذیه DC متغییر , تحلیل گر طیف شمارنده های فرکانس , امپدانس متر , تضعیف کننده های متغییر, تحلیل گر موج, تحلیل گر شبکه اعوجاج سنج و مولتی متر

آزمایشگاه فشار قوی

تاسیس: 1342

سرپرست : مهندس محمد جوادالبرزی

هدف : ارائه علمی مباحث درس فشار قوی جهت دانشجویان کارشناسی قدرت و همکاری در اجرای پروژه های کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترا.

تجهیزات : امکانات تست فشار قوی جهت انجام آزمایش تحت ولتاژ بر روی وسایل الکتریکی با ولتاژ متناوب تا KV 200 , مستقیم تا KV400 و ضربه تا KV 400 , پل شرینگ , سیستم تحت عایق های منابع ( روغن ترانسفورمر) , سیستم عیب یابی کابلها

آزمایشگاه آنالیز سیستمهای قدرت

تاسیس: 1371

سرپرست : دکتر شهرام منتصر کوهساری

تکنسین : پرویز شاهرخی

هدف : انجام مراحل شبیه سازی شبکه های قدرت شامل شبکه های سرتاسری و شبکه های داخل کارخانجات بزرگ صنعتی به منظورآشنایی با طراحی تجهیزات و بهره برداری بهینه از شبکه قدرت.

علاوه بر مثالهای کلاسیک , شبکه سرتاسری ایران و شبکه برق رسانی ذوب آهن اصفهان , فولاد مبارکه و چندین کارخانه مهم دیگر نیز در این آزمایشگاه شبیه سازی می گردند.

تجهیزات : شبکه کامپیوتری مجهز به برنامه پردازش و آنالیز شبکه های الکتریکی ( پاشا)

آزمایشگاه الکترونیک صنعتی

تاسیس : 1346

سرپرست : دکتر حسن رستگار

تکنسین : نورالدین سید زاده قمی

هدف : انجام آزمایشات مربوط به دروس الکترونیک صنعتی و ماشین مخصوص جهت دانشجویان کارشناسی قدرت و نیز همکاری در زمینهء انجام پروژه های فارغ التحصیلی

تجهیزات : مجموعه های آموزشی مدارهای فرمان , مبدل های قدرت تک فاز و سه فاز ] اینورتر Scan Drive 1500 PMM , ماشین های DC ] ژنراتور AC , ست های آزمایشی ماشین مخصوص , باراهمی متغییر , منابع تغذیه , اسیلوسکوپ , سیگنال ژنراتور و مولتی متر

آزمایشگاه حفاظت و رله ها

تاسیس : 1365

سرپرست : دکتر حسین عسگریان

کارشناس : مهندس مظلومی

هدف: ارائه آزمایش های مختلف درخصوص رله های واقعی دیجیتالی و استاتیکی و الکترومغناطیس و بررسی نحوه رفتار آنها و مقایسه با رفتار ایده آل, انجام شبیه سازی شبکه های مختلف شعاعی, رینگی و یا بهم پیوسته و گذراندن اتصال کوتاه در محل های مناسب و یافتن تنظیم های کامپیوتری , آزمایش هماهنگی رله های پشت سر هم در شبکه و ارزیابی آنها , انجام مثالهای مختلف صنعتی و تحلیل آنها.

تجهیزات : دستگاه تست رله- تجهیزات آزمایشگاهی رله از شرکت Terco - اسطلوسکوپ, انواع رله های ABB - انواع رله های دیستانس و اضافه جریآن و دیفرانسیل. شبکه کامپیوتری برای نرم افزارهای حالت گذرا و هماهنگی رله های –منابع تغذیه - اسیلوسکوپ

آزمایشگاه مدار منطقی میکرو پروسسور و میکرو کامپیوتر

تاسیس : 1352

سرپرست : دکتر امیر حسین رضایی

کارشناس : مهندس محمد جمال حکیمی

هدف: آشنایی عملی و انجام آزمایش در قالب دروس دیجیتال ( شامل مدارهای منطقی, معماری کامپیوتر و میکروپرسسور) جهت دانشجویان کارشناسی برق به ویژه گرایش الکترونیک .

تجهیزات : اسیلوسکوپ با فرکانس MHz 35 تا MHz 60 منابع تغذیه DC , سیگنال ژنراتور, جعبه های آموزشی مدار منطقی , برنامه ریز و پاک کننده EPROM , مولتی مترهای دیجیتال , بردهای آموزش سخت افزار و نرم افزار, میکروکنترلرهای خانواده 8051 ,AVR , PIC و FPGA

آزمایشگاه مایکروویو و آنتن

تاسیس : 1365

سرپرست: دکتر غلامرضا مرادی

تکنسین : سید مهدی حسینی

هدف : انجام آزمایشهایزیر در فرکانس های مایکروویو , اندازه گیری امپرانس و توان اندازه گیری VSWR , طول موج و فرکانس, اسیلاتورگان, فیلتر YIG , اندازه گیری دیاگرام تشعشی و گین آنتن , شبه سازی و مدارات مجتمع مایکروویو

تجهیزات : تحلیل گر طِیف , تحلیل گر شبکه , کامپیوتر, مولدهای سیگنال مایکروویو , باند X و باند L , مولد نویز مایکروویو و دستگاه اندازه گیری عدد نویز , تجهیزات آزمایشی آنتن , توان سنج و مولتی متر

آزمایشگاه مخابرات دیجیتال

تاسیس: 1383

سرپرست : مهندس سیدنا

هدف : انجام آزمایشهای مربوط به درس مخابرات 2, کد کردن , فشرده سازی, کوانیزه کردن , انواع مدلاسیون دیجیتال و آشکارسازی آن بصورت نرم افزاری و سخت افزاری جهت دانشجویان کارشناسی مخابرات

کارگاه تکنولوژی برق

تاسیس: 1356

کارشناس : حمیدرضا احمد زاده

تکنسین : سید مهدی حسینی

هدف : آشنا ساختن عملی دانشجویان با کلید های فشار ضعیف و قوی , کنتورهای تکفاز و سه فاز , انواع کابل ها , سیم کشی مدارهای تک فاز و سه فاز , انواع راه اندازی موتورهای القایی باتایمر وکنتاکتور در قالب دروس کارگاه برق جهت دانشجویان کارشناسی برق و آزمایشگاه مبانی برق 2 و آزمایشگاه کاربرد برق و الکترونیک برای دانشجویان کارشناسی سایر رشته ها

تجهیزات : تابلوهای آموزشی جهت بستن مدارهای تک فاز و سه فاز , کلیدهای فشارضعیف و قوی , کنتورهای تک فاز و سه فاز تایمرکنتاکتور, موتورهای آسنکرون تک فاز و سه فاز , وسایل سیم پیچی ترانسفورمر و الکتروموتور

کتابخانه شهید بهمن قاضی :

تاسیس : 1341

سرپرست : دکتر سعید خاتمی

کتابدار: فرح اسماعیلی

کتابخانه دانشکده مهندسی برق در کنار کتابخانه مرکزی شهید صبوری دانشگاه صنعتی امیر کبیر , وظیفه سرویس دهی آموزشی و پژوهشی به کلیه دانشجویان و اساتید این دانشکده رابرعهده دارد . در این کتابخانه حدودا" 7000 نسخه کتاب لاتین , 4000 نسخه کتاب فارسی , 95 عنوان مجله لاتین , بیش از 10 عنوان مجله فارسی , 1000 عنوان گزارش پروژه دوره کارشناسی وبیش از 500 عنوان رساله دوره کارشناسی ارشد و 55 عنوان رساله دکترا بهمراه جزوات درسی اساتید , گزارشهای سمینارها , گزارشهای کار آموزش و استاندارد های برق و الکترونیک به عنوان منابع قابل استفاده در امور آموزشی و پژوهشی در دسترس می باشد.

انتشارات دانشکده مهندسی برق

تاسیس : 1341

مسئول : محمد خانی

انتشارات دانشکده مهندسی برق درراستای تامین امور آموزشی و پژوهشی دانشکده وهمچنین تکثیر جزوات درسی درمقاطع مختلف کارشناسی , کارشناسی ارشد و دکترا فعال می باشد.

همچنین این بخش د رتهیه و تکثیر پایان نامه های دانشجویان , گزارش های سمینارها , گزارش های کار آموزشی به فعالیت می پردازد.

امکانات پژوهشی :

علاوه بر آزمایشگاههای و کتابخانه دانشکده که سرویس دهی به فعالیتهای پژوهشی در کنار فعالیت های پژوهشی در کنار فعالیت های آموزشی را نیز بر عهده دارند, مراکز ذیل نیز صرفا" انجام امور پژوهشی را در دانشکده عهده دار می باشد.

مرکز تحقیقات ایمن شبکه :

تاسیس: 1384

رئیس : دکتر گیورک قره پتیان

هدف : ایجاد ارتباط مناسب با صنعت برق جهت انجام تحقیقات صنعت مدار برای ارتقاء فعالیت های علمی و فناوری در زمینه مطالعات بهره برداری ایمن شبکه برق ایران

مرکز تحقیقات برق و الکترونیک

تاسیس : 1367

سرپرست : دکتر احمد افشار

هدف : انجام فعالیتهای پژوهشی علمی و فنی در کلیه زمینه های مهندسی برق

فعالیت ها : ایجاد ارتباط با صنایع داخلی و مراکز علمی و تحقیقاتی داخلی و خارجی , وزارتخانه ها, موسسات و سازمانهای دولتی وبخش خصوص و عقد قراردادهای مناسب جهت انجام تحقیقات بنیادی, کاربردی, انتقال و توسعه تکنولوژی , تامین امکانات لازم برای اجرای پروژه های دکترا و کارشناسی ارشد د ردانشکده برق , تاسیس آزمایشگاههای تخصصی و تحقیقاتی , برگزاری سمینارهای تخصصی و کارگاههای آموزشی , انتشار نشریات و کتب تخصصی فعال می باشند.

درراستای پروژه های تحقیقاتی متعددی در زمینه های مختلف برق و الکترونیک نموده است . مرکز تحقیقات برق از قسمت های ذیل تشکیل یافته است :

الف : آزمایشگاههای تحقیقاتی

- آزمایشگاه تحقیقاتی اجزاء محدود

- آزمایشگاه تحقیقاتی پردازش اطلاعات

- آزمایشگاه تحقیقاتی رادار

- آزمایشگاه تحقیقاتی رله و حفاظت

- آزمایشگاه تحقیقاتی مخابرات دیجیتال

- آزمایشگاه تحقیقاتی پردازش گفتار

- آزمایشگاه تحقیقاتی آنالیز سیستم های قدرت

- آزمایشگاه تحقیقاتی شبکه های کامپیوتری و سوئیچینگ تلفنی

- آزمایشگاه تحقیقاتی بلادرنگ

- آزمایشگاه تحقیقاتی محرکه های الکتریکی و الکترونیک قدرت

- آزمایشگاه تحقیقاتی مایکروویو/ موج میلیمتری و مخابرات بدون سیم

- آزمایشگاه تحقیقاتی طیف گسترده

- آزمایشگاه تحقیقاتی سیستمهای انرژی

- آزمایشگاه تحقیقاتی انرژیهای نو

- آزمایشگاه تحقیقاتی دینامیک سیستمهای قدرت

- آزمایشگاه تحقیقاتی طراحی و ساخت ماشینهای الکتریکی و ترانسفورمر

- آزمایشگاه تحقیقاتی فشار قوی

- آزمایشگاه تحقیقاتی اتوماسیون فناوری اطلاعات

- آزمایشگاه تحقیقاتی الکترومغناطیس EML

- آزمایشگاه تحقیقاتی FACTS

- آزمایشگاه تحقیقاتی رباتهای سیار

- آزمایشگاه تحقیقاتی کیفیت توان

- آزمایشگاه تحقیقاتی نیمه هادیها

- آزمایشگاه تحقیقاتی فتونیک

- آزمایشگاه تحقیقاتی آزمونهای تست غیر مخرب

- آزمایشگاه تحقیقاتی پردازش تصاویر و شناسایی الگو

- آزمایشگاه تحقیقاتی دینامیک و کنترل

ب : مراکز کامپیوتری

تاسیس : 1368

سرپرست : دکتر علی دوست محمدی

کارشناس : جواد استاد رضا – لیلا عزیزی

تعداد 400 دستگاه کامپیوتر شخصی در حال حاضر در دانشکده مهندسی برق مورد استفاده می باشد. بیشترین تمرکز کامپیوتر در محل اتاق های کامپیوتر کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترا می باشد که به دانشجویان کارشناسی و سایر دانشجویان در راستای فعالیـهای آموزشی و پژوهشی شان خدمات ارائه می ن مایند. بقیه دستگاههای کامپیوتری در آزمایشگاههای تحقیقاتی, آزمایشگاههای آموزشی , اتاق دانشجوین دکترا , اتاق های اساتید و سایر نقاط دانشکده متمرکز می باشند.

کامپیوترهای فوق از طریق یک شبکه محلی از منابع مشترک استفاده می نمایند. علاوه بر این شبکه محلی دانشکده برق در حال حاضربه شبکه های دانشگاه صنعتی امیر کبیر متصل است و اساتید و دانشجویان دانشکده منهدسی برق از طریق اتصال پرظرفیت به شبکه Internet متصل می باشد. علاوه بر این چهار webserver و دو Ftpserver و یک AC- server از امکانات موجود این شبکه است.

افتخارات :

قطب علمی قدرت و قطب علمی مخابرات کشور

دکتر عابدی

1-استاد نمونه کشور (منتخب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) اردیبهشت 1380

2 -پیشکسوت صنعت برق (منتخب انجمن مهندسی برق و الکترونیک ایران) اردیبهشت 1382

3-رئیس شاخه برق فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران (1382 تاکنون)

4- کتاب ترجمه برگزیده (بررسی سیستمهای مدرن انرژی الکتریکی) شورای انرژی کشور،

5-برنده بهترین پروژه تحقیقاتی جشنواره صنعت برق در رابطه با پخش بار احتمالی در سیستمهای قدرت 1382

6 -کتاب ترجمه برگزیده ( اصول ماشینهای الکتریکی انتشارات دانشگاه تهران ) 1373

دکترعسگریان

7 - برنده جایزه خوارزمی جشنواره خاتم – استان زنجان - 1382

8 – برنده جایزه خوارزمی طرح تستر جامع رله - جشنواره خوارزمی – 1379

9- پژوهشگر برتر – انجمن مهنسین برق و الکترونیک ایران – 1383

10 - پژوهشگر نمونه - دانشگاه صنعتی امیرکبیر – 1382

دکتر کراری

11 - مولف برگزیده سیزدهمین دوره کتابهای سال دانشگاهی - دانشگاه تهران رشته فنی

مهندسی - 1382

12 - مولف برتر اولین دوره کتابهای برتر فنی مهندسی- دانشگاه صنعتی امیر کبیر – 1383

دکتر معینی

13- برنده جایزه خوارزمی در تحقیقات کاربردی – جشنواره خوارزمی – 1379

دکتر نیکروش

14- استاد نمونه کشور- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

15- چهره ماندگار- 1383

دکتر قربانی

16- محقق نمونه – دانشگاه صنعتی امیر کبیر – 1379

دکتر سید حسین ( حسام الدین ) صادقی

17 -برنده جایزه خوارزمی د رتحقیقات کاربردی – جشنواره خوارزمی 1379

19 -پژوهشگر برتر سال انجمن مهندسی برق و الکترونیک ایران 1384

دکتر کوهساری

20 - برنده جایزه خوارزمی – نرم افزار پاشا - 1374

دکتر معتمدی

21 - برنده جایزه خوارزمی - 1371

دکتر راعی

22 - برنده جایزه خوارزمی - 1371

دکتر شفیعی

23 – استاد نمونه کشور - 1383

افتخارات دانشجویی :

24 -مهندس غفارپور جهرمی دریافت تقدیر نامه از جشنواره جوان خوارزمی – 1381

25 -مهندس عبدالحمید شوری دریآفت تقدیر نامه از جشنواره جوان خوارزمی – 1383

پری دوشنبه 20 دی‌ماه سال 1389 ساعت 01:12 ب.ظ

تحقیق

جدیدترین یادداشت‌ها

بایگانی